Adliyelerde Uzlaştırmacı Olabilirsiniz..!

Geçtiğimiz ay yeni bir kavramla tanıştık. Ankara’dan Hakime Zal hanımın ısrarı ile nitelikli eğitim grubuna dahil olduk.

Ankara Sosyal Bilimler Üniversitesine bağlı öğretim üyelerinin Eskişehir’de vermiş oldukları “uzlaştırmacı” eğitiminden bahsediyorum.

Çoğunluğunu Avukatların oluşturduğu grubumuzda bizim gibi şartları tutan birçok arkadaşla birlikte “uzlaştırmacı” olmak için ilk adımlarımızı attık.

Mart ayında ülke genelinde yapılacak yazılı sınavda başarılı olan kursiyerler bundan böyle Adliyelerde sicil numarası alarak“uzlaştırmacı” hakkına sahip olacaklar.

Hepimiz biliyoruz ki yargının iş yükü ülkemizde ağır. Mahkemelerde davalar uzun süre devam ediyor.

Davalık olmadan da sorunların çözülmesine yönelik alternatif çözümler adli makamların gündeminde. Bu çözümlerin başında da “uzlaştırma” geliyor.

Her ne kadar 2005 yılında Ceza Kanunlarımıza “uzlaştırma”kavramı girmiş olsa da Adalet Bakanlığı bünyesinde yeni oluşturulan Alternatif Çözümler Dairesi Başkanlığı “uzlaştırma” ile ilgili 5 Ağustos 2017 tarih ve 30145 sayılı Resmi Gazetede yönetmelik yayımlayarak usul ve esasları belirledi.

Kısa bir tarif yapmak gerekirse;

Uzlaşma: Uzlaşma kapsamına giren bir suç nedeniyle, şüpheli veya sanık ile mağdur veya suçtan zarar görenin Kanun ve bu yönetmelikteki usul ve esaslara uygun olarak anlaşmış olmalarını,

Uzlaştırma: Uzlaştırma kapsamına giren bir suç nedeniyle şüpheli veya sanık ile mağdur, suçtan zarar gören veya kanuni temsilcisinin, Kanun ve bu Yönetmelikteki usul ve esaslara uygun olarak “uzlaştırmacı” tarafından anlaştırılmaları suretiyle uyuşmazlığın giderilmesi sürecini,

Kimler “uzlaştırmacı” olabilir? Diye haklı bir soruyu sorabiliriz.

Şartların tamamı yukarıda belirttiğimiz yönetmelik maddelerinde ayrıntılı olarak belirtilmiş.

Yazmak gerekirse Hukuk Fakültesi Mezunları ile eğitim süresince yeterli hukuk dersi almış Siyasal, İktisat ve Maliye Fakülte mezunları “uzlaştırmacı” olabiliyor.

Uzlaştırmanın amacı; mahkemeler önünde birikmiş olan davaları adalet sistemi dışına çıkararak çözmek suretiyle ceza mahkemelerinin, hatta Cumhuriyet savcılıklarının iş yükünü azaltmak olarak söyleyebiliriz.

Faydaları ise; mağdurun suçtan doğan zararını en kısa sürede telafi etmek, Ceza yargılamasını hızlandırmak, Fail-mağdur çatışmasını ortadan kaldırarak toplumsal barışa katkı sağlamak, Tarafları tarafsız ve bağımsız bir uzlaştırıcı marifetiyle barıştırmak.

Uzlaşmayla sonuçlanan olaylarda, aynı faillerin tekrar suç işleme olasılığı azaltması.

Mağdur ve fail açısından faydaları ise; Mağdur ve failin birbirini tanımasına ve yüz yüze görüşmelerine olanak sağlar.

Faile, suçun muhatabı üzerinde yarattığı etkiyi görmesi fırsatını sunması,

Failin devlete karşı değil mağdura karşı şahsen sorumlu olmasını sağlaması,

Mağdurun yaşadığı güven bunalımı ve korkuların ortadan kalkmasına, bozulan tehlike algısının düzelmesine katkı sunar Mağdura özür dilenmesini isteme veya belirlenecek edim ile maddi/manevi zararının tazminini sağlama fırsatı sunması.

Ayrıca taraflarda adaletin yerine geldiği duygusunun tesis edilmesine katkı sunması, Faile sadece cezalandırılmak yerine hatalarını telafi etme fırsatı sunması.

Faile filinin gerekçesini açıklama ve özür dileme fırsatı sunar. İlk kez suç işleyen kişilere(özellikle suça sürüklenen çocuklara) ceza ve sabıka kaydı almadan meselenin halli ile toplumda suçlu damgası yemeden hayatlarına devam etme fırsatı sunar. 

Failin infaz kurumuna girmesini engeller ve kurumda diğer suçlulardan etkilenerek tahliye sonrasında yeniden suç işleme ihtimalini önler.

Netice olarak uzlaştırmanın olumlu sonuçlandırılması toplumun adalete olan inancını güçlendirmektedir.

“Uzlaştırmacı”ların müzakerelerde edindikleri tecrübe ve becerilerini toplum içerisinde kullanmaları ve paylaşmaları ile uzlaşı kültürünün toplumun geneline yayılmasına katkı sağlayacaktır.

Eğer şartlarınız tutuyorsa; Yapacağınız tek şey Adalet Bakanlığına bağlı Alternatif Çözümler Daire Başkanlığı’nın internet sayfasından yapılacak duyuruları takip etmeniz…