Şiran Sempozyumu Kapanış Bildirgesi Yayınlandı

1. DÜNÜ, BUGÜNÜ, YARINI ŞİRAN SEMPOZYUMU KAPANIŞ BİLDİRGESİ
 
 
5-6 Kasım 2022 Tarihinde  İstanbul Sarıyer Belediyesi’nin Maslak’taki Boğaziçi Kültür ve Sanat Merkezi’nde gerçekleştirilen 1. DÜNÜ, BUGÜNÜ, YARINI ŞİRAN SEMPOZYUMU, Gümüşhane Şiran Dernekler Federasyonu’nun (ŞİDEF) öncülüğünde gerçekleştirilmiştir.
ŞİDEF organizasyonunda Şiran Kaymakamlığı, Sarıyer Belediyesi, Şiran Belediyesi, Gümüşhane Üniversitesi, Yeşilbük Belediyesi, GÜSİAD ve ŞEKAV işbirliğinde gerçekleştirilen organizasyonda şehrin altyapısından, ekonomisine, kalkınma önerilerinden, tarım ve hayvancılığına, tarih, kültür ve turizminden, şehirleşme kültürüne; madencilik ve yerel kaynaklarına, coğrafya ve demografik değişimlerine kadar birçok konu ele alınmıştır.
Sempozyumda Sarıyer Belediye başkanı Sn Şükrü GENÇ, Şiran Belediye Başkanı Mutlu ÖZEL, ŞİDEF Başkanı Serkan KAYA ile siyaset ve sivil toplum kuruluşlarının temsilcileri, Şiran paydasında birlik-beraberlik mesajları vererek, çalıştayda konuşulan konuların ve yapılan önerilerin takipçisi olacaklarını, bu konuların sürekli sıcak tutulması gerektiğini vurgulamışlardır.
Sempozyumun ilk günü birinci oturumda GÜ Rektörü Prof. Dr. H.İbrahim ZEYBEK “Şiran’da Coğrafya-Nüfus ve Göç” isimli konuyu ele almıştır. Sempozyumun birinci günü ikinci oturumunda KTÜ öğretim üyesi Prof. Dr. Oktay YILDIZ “Şiran’da Sosyo-Ekonomik Yapı ve Kalkınma Modelleri”; Prof. Dr. Cüneyt Şen “Şiran Madenciliği” isimli sunularını gerçekleştirmişlerdir. Sempozyumun birinci günü üçüncü oturumunda ise Tokat GOP üniversitesi öğretim üyesi Prof. Dr. Alpaslan DEMİR ve Zonguldak Bülent Ecevit Üniversitesi öğretim üyesi Doç. Dr. Hamza EKMEN “Şiran Tarihi ve Değerleri Odağında Turizm” konularını içeren sunumlarını yapmışlardır. Her sunumun ardından soru cevap ve konuyla ilgili tartışmalar ve öneriler dinleyiciler birlikte icra edilmiştir.
Sempozyumun ikinci gününde ise KTÜ Öğr. Üyesi Prof. Dr. Dilek BEYAZLI “Şehirleşme Kültürü, Altyapı ve Ulaşım” ve GÜ Üniversitesi Öğretim üyesi Prof. Dr. Halil YOLCU ise “Şiran’da Tarım ve Hayvancılık” konulu sunumlarını gerçekleştirmişlerdir.
İkinci gün son oturumda hem yüz yüze hem de online ortamlarda yuvarlak masa/arama toplantıları şeklinde hem mevcut organizasyonun değerlendirmesi yapılmış, hem de Şiran’a dair proje önerileri kayıt altına alınmıştır.
Programa ülkenin değişik yerlerinden Şiranlı ve/veya Şiran paydasında buluşan çok sayıda misafir ile birlikte Youtube kanalı üzerinden izleyiciler katılmıştır. Program monolog olarak değil tüm katılımcıların fikirlerinin ele alındığı çoğulcu bir ortamda gerçekleştirilmiştir.
Etkinlikte konuşan Sarıyer Belediye Başkanı Şükrü GENÇ, Şidef ve Şiran’daki diğer sivil toplum kuruluşlarının ilçe için çok önemli olduğunu belirtmiş, Şiranlılar tarafından oluşturulan bu birlikteliğin değerli olduğunu beyan etmiş ve bu sempozyumun devamının mutlaka yapılması gerektiğini ifade etmiştir. Etkinliğin tamamına katılan GENÇ,  tartışılan konular ve çözüm önerilerinin yerinde olduğunu ve bunların takipçisi olunması gerektiğini vurgulamıştır.
Şiran Belediye Başkanı Mutlu ÖZEL, bu etkinlikten duyduğu memnuniyeti ifade etmiş ve hemşerileri ile bir arada olmaktan mutlu olduğunu belirtmiştir. ÖZEL daha sonra Şiran’da göreve geldiği günden beri yaptığı faaliyetleri, Şiran’ın genel durumunu ve projelerini konuklarla paylaşmıştır.
ŞİDEF Başkanı ve sempozyum düzenleme kurulu başkanı Serkan KAYA, hayallerinin Şiran olduğunu, dertlerinin Şiran olduğunu, Şiran paydasında bir araya gelen onlarca dernekle yıllardır Şiran için mücadele verdiklerini belirterek, bu sempozyumu da Şiran’ın gelişimine katkı sağlamak için planladıklarını ifade etmiştir. Organizasyonun her aşamasında bizlere destek veren hemşehrimiz Sarıyer Belediye Başkanı Şükrü GENÇ beyefendiye ve organizasyonun düzenlenmesindeki emeklerinden ötürü Sarıyer Belediyesi Basın danışmanı Cengiz KAHRAMAN’a teşekkür ediyorum diyen KAYA, bu sempozyumda Şiran’ın sorunlarını ele aldıklarını, bu sorunlara yönelik çözüm önerilerini ortaya koyduklarını ifade etmiştir. KAYA, bu sempozyum sonrasında belirlenen temel sorunlar ve bu sorunlara yönelik çözüm önerilerinin kayıt altına alındığını, bunların siyaset kurumu, kamu, sivil toplum kuruluşları ve özel sektör eliyle gerçekleştirilmesi için takipçisi olacaklarını bildirmişlerdir.
Sempozyumun akademik düzenleme kurulu başkanı Prof. Dr. Oktay YILDIZ, şehirlerin ve ülkelerin kalkınmasında günübirlik değil, elli yıllık yüz yıllık planlamalar yapıldığını, bir problemi çözmek için önce ölçmek ve tespit etmek gerektiğini ifade ederek birincisi yapılan bu sempozyumda akademik, yerel ve gurbet bakışı ile Şiran’ın genel problemlerini konuştuklarını, bunları bilimsel anketlerle değerlendirdiklerini ve bunlara dair çözüm önerilerini belirlediklerini ifade etmiştir. Ayrıca YILDIZ, etkinliği organize eden ŞİDEF’e ve destekleyen kurumlara ve farklı üniversitelerden zamanlarını ayırıp gelen akademisyenlere teşekkür etmiştir. Geleneksel hale getirilecek sempozyumun 2.sinin 2023’de Şiran’da yapılacağının altının çizildiği etkinlikte, bilimsel yöntemlerle elde edilen verilere dayalı olarak tespit edilen problemler ve çözüm önerilerini içeren sonuç bildirgesi YILDIZ tarafından okunmuştur.
Bu kapsamda öne çıkan/tespit edilen konular şunlardır:
Sempozyumdaki bilim insanlarının ve katılımcılarının değerlendirmesinde Şiran kalkınmasında en önemli başlık olarak tarım ve hayvancılık ön plana çıkmış, ilçede istihdama katkı sağlamak üzere sanayi yatırımlarının ve turizm yatırımlarının da yapılması gerektiği ifade edilmiştir.
Tarımsal anlamda, önemli bir kısmının hazine arazilerinden oluşan işlenmeyen tarım arazilerinin işlemeli tarıma açılması, nadas alanlarının azaltılması, modern sulama sistemlerinin kullanılması, tarımda yenilenebilir enerji kaynaklarının kullanılması, tarımsal birlikler ve kooperatifler kurulması gerektiği ifade edilmiştir. Hayvancılık, arıcılık, yem bitkileri, hububat, patates, şeker pancarı, kuru fasulye, tıbbi ve aromatik bitkiler, elma, armut, ceviz, kıvırcık marul, domates, salatalık ve taze fasulye yetiştiriciliğinin öncelikli alanlar olduğu ifade edilmiştir. Ayrıca alabalık sektörünün ilçede önemli bir potansiyele sahip olduğu ifade edilmiş ve bu konuda modern tesislerin ve restoranların yapılması önerilmiştir.    
Sempozyumda katılımcılar tarafından Şiran’a dair en önemli problemler olarak ulaşım, istihdam, nitelikli insan kaynağı eksikliği, sosyal yaşam eksikliği, göç sorunu, şehir merkezinde yerleşim yerlerinin (arsa/daire) yüksek fiyatları öne çıkarılmıştır. Şehrin tarihi ve kültürü büyük bir zenginlik olarak vurgulanmış ve bu zenginliklerin ekonomik değere dönüşümü için araştırma faaliyetleri, tanıtım ve farkındalıklarla markalaşma yolunda çalışmalar yapılması gerekliliği vurgulanmıştır. Tomara şelalesi Çakırkaya ve Kalur manastırı başta olmak üzere yeşil yol ile de entegre turizm rotaları ile şehrin turizmden yeterli pay almasının yolunun açılması gerekliliği ifade edilmiştir. Şehrin imar planlarının revize edilmesinin, yeni ve ucuz yerleşim alanları açılması gerekliliğinin üzerinde durulmuştur. İlçenin mevcut sakinleri, öğrencileri, gençleri ve belirli dönemlerde ilçeye gelen gurbetçiler için, kentin daha yaşanabilir kılınması amacı ile yeni projeler üretilmesinde hemfikir olunmuştur. Tarım ve hayvancılığa dayalı yerel ürünlerin ve istihdamın desteklenmesi ve yerel dinamiklerin harekete geçirilmesi için yeni stratejiler üretilmesi gerektiği ifade edilmiştir.
Somut ve somut olmayan kültürel miras öğelerinin korunması ve gelecek nesillere aktarılmasının önemi ifade edilmiştir. Kentin geleneksel konut ve yapı mimarisinin tescili ve planlama kararlarına yansımasına ilişkin çalışmaların yapılması; geleneksel çatı- cephe uygulamaların plan notlarına girdi oluşturması önerilmiştir. Kent için değerli olan su kaynaklarının/ Şiran çayının kentin kimliğine yapacağı katkı ve çevresindeki tarım alanlarının kentsel tarım uygulamaları açısından örnek alanlar olarak projelendirilmesinin önemine vurgu yapılmıştır.
Şiran ve yakın çevresi mevcut bulguları ışığında geçmişten günümüze uzanan zengin bir içeriğe ve potansiyele sahip olduğu, ancak bu potansiyeli açığa çıkaracak Şiran turizmine kazandıracak çalışmaların olmayışı büyük bir eksiklik olarak tespit edilmiştir. Yapılacak yeni çalışmalar ile Şiran tarihinde eksik olan dönemlerin ve tarihi boşlukların doldurulmasının sağlanması ile  bugüne kadar neredeyse hiç araştırılmamış bu bölgede elde edilecek bulguların ve sonuçların büyük ses getireceği vurgulanmıştır. Şiran’da yapılacak Eskiçağ ve Arkeoloji araştırmalarının bölgedeki taşınmaz kültür varlıkları konusunda yöre halkı nezdinde önemli bir farkındalık yaratacağı, bu çalışmaların kültürel miras bilinci ve korunması konusunda önemli katkılar yapacağı ifade edilmiştir. Mevcut taşınmaz kültür varlıklarının restorasyon ve konservasyonu konusunda bölgede önemli eksiklerin olduğu ve bu yönde de uzmanların çalışmasına ihtiyaç duyulduğu, göçler neticesinde köylerde yaşanan somut olmayan kültürel miras öğeleri ve etnografik değerlerin hızla kaybolduğu belirtilmiştir. Bu yönde yerel yönetimlerin, kamu kurumlarının ve bireysel teşebbüslerin çalışmalarına ve projelerine önemli ihtiyaç olduğu ifade edilmiştir. Ayrıca bölge illerinde/ilçelerinde öne çıkan iyi uygulama örneklerinin (Bayburt Baksı Müzesi ve Kenan Yavuz Etnografya Müzesi) Şiran için de uygulamaya alınmasının yerinde olacağı belirtilmiştir.
​Şiran’ın gelecek 50 yılında yapılması gereken projelerin ve yatırım alanlarının değerlendirildiği oturumda tarım, altyapı/ulaşım ve eğitim alanlarına odaklanılması ön plana çıkarılmıştır.  
Katılımcıların bir kısmının Şiran’a yatırım yapma arzusunda olduğunu ifade ettiği sempozyumda, katılımcılar ve akademisyenler tarafından Şiran için prestij projeleri aşağıdaki gibi önceliklendirilerek sıralanmıştır:
1-Tarsun dağı Tüneli ve Gölova yolu: Şiran’ın Karadeniz’e limana açılması ve Karadeniz bölgesinin Orta Anadolu ve Akdeniz’e ulaşım aksının en rantabl güzergahının Tarsun dağı Tüneli ve Gölova hattı olduğu vurgulanmış ve bu amaçla Tersun dağı tünelinin yapımının ve Gölova yolunun duble yol haline getirilmesi çalışmalarının başlatılmasının önemi üzerinde durulmuştur. Bu konuda her kesimin sürece katkı vermesi gerekliliği ifade edilmiştir.
2-Şiran-Kelkit Organize Sanayi Bölgesinin Kurulması: Çilhoroz dağı üzerinde Kelkit ilçesi ile birlikte kullanılacak bir organize sanayi bölgesi hazırlığının yapılması gerekliliği vurgulanmıştır. Zigana Tüneli ve Tarsun dağı tüneli sonrasında Trabzon limanına yaklaşık 1,5 saatlik bir mesafede olacak OSB bölgesi sayesinde ülkemizde 6. Bölge teşviklerinden yararlanabilecek başka bir bölge olmadığı, bunun bir fırsat olduğu, ciddi yatırım çekme potansiyeli bulunduğu ve özellikle tarımsal sanayi başta olmak üzere orta-yüksek teknoloji için de bir yatırım fırsatı olabileceği belirtilerek kısa vadede bu yatırım için fizibilite çalışmasına başlanması kararı alınmıştır.
3- Tarım ve Hayvancılık Yatırımlarının Desteklenmesi: Potansiyel yatırımcılar için tarım ve hayvancılık alanında yatırım ortamları hazırlanmalı ve özellikle genç nüfusun bu sektöre yönlendirilmesi gerekliliği ifade edilmiştir.
4- Gaz beton tesisi yatırımı: Şiran OSB veya farklı bir lokasyonda gaz beton tesisi kurulumu özel müteşebbislerce yapılmalıdır. Bu konuda potansiyel yatırımcılarla ve/veya konsorsiyumlarla görüşmeler yapılmalıdır. Yatırımcı için uygun yatırım zemini hazır edilmelidir Temel girdiler olan kum, çimento, kireç, alçı, alüminyum, demir ve su bölgeden rahatlıkla temin edilebilecek durumdadır. Ülkemizde bu sektörde en yakını Kahramanmaraş’ta olmak üzere 8 üretici firma ve 16 üretim tesisi mevcuttur. Yurt içi pazarı dışında, yurt dışı pazarda ana alıcıların ilk sırasında Gürcistan gelmektedir. Ulaşım aksları ve bölgesel durum göz önüne alındığında rantabl bir yatırım olabileceği belirtilmiştir.
5-Eğitim Altyapısının Güçlendirilmesi: İlçedeki her kademedeki eğitim kurumlarının fiziksel, teknolojik ve insan kaynağı açısından güçlendirilmesi ve ilçenin eğitim ve öğretimde cazibe merkezine dönüştürülmesi gerekliliği ifade edilmiştir.
6-İlçede Kobi-Tarım-Turizm üçlemesinin olduğu bir köy projesi: Şehre yakın bir lokasyonda, turizm akslarının üzerinde, içerisinde tarımsal üretim (hayvancılık, arı ürünleri, hububat, tıbbi-aromatik bitkiler, meyve, sebze, kuru fasulye ve kuşburnu vb.), kobi ölçeğinde üretim (kök pekmezi, kilim, kuşburnu ürünleri, vb…) olan ve turizme açılmış, kültürel değerlerin yaşatıldığı, ürünlerin satışının gerçekleştirildiği bir köy oluşturulmalı, bunun için Doka/Dokap/AB kaynakları gibi kaynaklara müracaat edilmesi gerekliliği ifade edilmiştir.
7- Yaşlı bakım ve rehabilitasyon merkezi: İlçemiz ihtiyaç sahiplerine sezonluk ve/veya yıl boyu hizmet verebilecek, köylerde yaşayan yaşlıların kış mevsimlerinde barınması için yaşlı bakım ve rehabilitasyon merkezi kurulmalı, Şiran Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksek Okulunda açılacak bu alana yönelik bir bölümde öğrenciler için uygulama yapma fırsatı sunacak bir alan oluşturulmalıdır.
8-Şiran Müzesi: İlçedeki mevcut turizm destinasyonları ile entegre olabilecek Şiran Müzesi kurulmalıdır. Müze ilçenin sosyo-kültürel yapısını yansıtacak nitelikte olmalı, bağış, satınalma vb yollarla zenginleştirilmelidir
9- Yaşanılabilir Şiran: Hem turist hem de kentli için farklı aktivite alanlarının ve kullanımların planlanması, kırsal alanlardaki yapılaşma baskısının azaltılması ve kentte nüfus çekecek planlama kararlarının verilmesi gereklidir. Kentin bir atölye olarak öğrenciler tarafından aktif kullanımının sağlanması ve kentin özellikle genç kuşaklar için cazibesini arttırıcı kentsel projelerle ve kentsel kimlik öğeleri ile desteklenmesi gereklidir. Kadın yaşam alanları-atölyeler ile kadının ekonomik hayata katılımının sağlanması ve bu konuda özellikle tarım ve zanaat odaklı projelerin üretilmesi gereklidir.
10- Doğa ile uyumlu turizm destinasyonları, dinlence ve eğlence alanları (restoranlar, butik turizm alanları, turizm gezi rotaları vb..) oluşturulmalıdır.