Akciğer Kanseri Farkındalık Ayındayız

Akciğer kanseri; akciğer dokularında bulunan anormal hücrelerin kontrolsüz çoğalmasıyla oluşan bir hastalıktır. Tanımını yapan Uzm. Dr. Fatih Zengin,”Akciğer kanseri gelişmiş ve gelişmekte olan ülkeler için önemli bir ölüm nedenidir. Dünya genelinde erkeklerde ve kadınlarda kansere bağlı ölümlerin en sık nedeni olup, kansere bağlı ölümlerin kabaca 1/5’ine (% 19. 4) sebep olmaktadır.

Akciğer kanserine sebep olan nedenlerin başında (%90’dan fazla bir oranla) sigara kullanımı gelmektedir. Günlük içilen sigara miktarı, sigara içme süresi, erken başlama yaşı, dumanı derin çekme ve katran miktarı kanser gelişme riskini artırmaktadır. Sigaranın bırakılması durumunda ise akciğer kanserine yakalanma olasılığı zamanla azalmakta ve sigara bırakıldıktan 10-20 yıl sonrasında hiç sigara kullanmamış bir insanın sağlık düzeyine yaklaşılmaktadır.

Akciğer kanseri riskini arttıran diğer etkenler ise; Asbest, radon gazı, aile öyküsünde akciğer kanseri bulunması, yüksek düzeyde hava kirliliği, akciğerde bazı hastalıklar sonrasında oluşan yara izinin kalıcı hale gelmesi (skar) sayılabilir. Hastaların çok az bir kısmında tanı sırasında herhangi bir belirtiye rastlanmaz ve bu hastalar genellikle başka bir nedenle çekilen akciğer grafisi sonrası tanı alırlar.

Akciğer kanseri tanısı konulan hastalarda belirtiler tümörün akciğer içindeki yerleşimine, büyüklüğüne, yayılım yerine ve yayılma derecesine bağlı olarak çeşitlilik gösterir. Geçmeyen öksürük, kanlı ve yoğun balgam, kilo kaybı, nefes darlığı gibi şikayetleri olan hastalar akciğer kanseri şüphesiyle tetkik edilir. Göğüs hastalıkları bölümüne başvurularda biz hekimler hastanın tıbbi öyküsünü alır ve sigara kullanımı ve diğer risk faktörlerini sorgularız. Yapılan fiziki muayenenin ardından akciğer grafisi ile birlikte bazı laboratuvar testleri isteriz.” diyerek açıklamasını sürdüren Uzm. Dr. Zengin,” Muayene ve akciğer grafisi bulguları ile akciğer kanserinden şüphe edilen hastalarda öncelikle bilgisayarlı tomografi çekilir. Hastaların çoğunda tanı için akciğerlerden doku parçası alınır. Bu işleme biyopsi adı verilir. Akciğer kanseri hücre tipinin kesin olarak bilinmesi, tedaviye yön veren önemli bilgilerin başında gelir. Uygulanan diğer testler genellikle kanserin vücuttaki yayılımı hakkında bilgi sahibi olmak içindir. Bu testler ise hastanın şikayetlerine göre manyetik rezonans görüntüleme (MR), kemik sintigrafisi, ultrasonografi veya PET-BT (pozitron emisyon tomografi) olabilir.

Tümörün tipi, evresi ve hastanın performans durumu göz önünde bulundurularak tedavi planı yapılır. Akciğer kanseri önlenebilir bir hastalıktır. Akciğer kanserlerinin en önemli nedeni tütün ve tütün ürünlerinin kullanımıdır. Bu nedenle hastalıktan korunmada en önemli faktör sigaraya başlama durumunun önlenmesi ve sigara kullanımının bıraktırılmasıdır. Özellikle gençleri hedef alan koruyucu programlar çok önemlidir. Akciğer kanseri tanısı olup sigara kullanmaya devam eden hastalar da sigarayı bırakmaları yönünde cesaretlendirilmelidir. Sigara kullanmaya devam edilmesi bu hastalarda ikinci bir kanser gelişim riskini ve uygulanan tedavilere bağlı yan etki olasılığını arttırmaktadır.

Akciğer kanserinin neden olduğu bulgu ve şikayetlerin oluşumu için birkaç yıl geçer ve hastalık ileri evreye gelinceye kadar fark edilmeyebilir. Ne yazık ki, hastalığın erken döneminde hastaların genellikle bir şikayeti olmaz ya da mevcut şikayetler hastalar tarafından önemsenmez. Öksürük ve halsizlik gibi şikayetler olsa da, bu şikayetlerin başka nedenlere bağlı olduğu düşünülebilir. Özellikle sigara içen insanlar öksürüklerinin sigaraya bağlı olduğunu düşünerek dikkate almayabilir. Bu durum hastalığın en tehlikeli özelliğidir.

Akciğer kanserinin bilinirliğini artırmak, hastalık belirti ve bulgularını erkenden tanınmasını sağlamak ve böylece erken tanı ve tedavi için toplumsal farkındalık oluşturmak çok önemlidir. Bu amaçla kasım ayı “Akciğer Kanseri Farkındalık Ayı” olarak kabul edilmektedir. Farkındalığımızı arttırmak ümidiyle, sağlıklı günler dilerim.” İfadelerini kullandı.