Yunanistan'da bir Gümüşhaneli

Çanakkale  Onsekiz Mart Üniversitesinde görev yapan Çanakkale Savaşları ve Balkanlar Bölgesi Uzmanı Melih Asaroğlu, 1923 Nüfus mübadelesiyle ilimizden Yunanistan’a göç etmiş ve halen öz Türk kültürünü kaybetmemiş Gümüşhanelileri buldu ve onların Türkiye ve Gümüşhane sevgilerini “Karşıdaki Komşularımız Türkosporoslar” adlı kitabıyla Gümüşhanelilere ve yayın dünyasına aktardı. 

1923 yılı savaş koşullarında gerçekleştirilen Mübadele din esasına göre yapıldığı için dini Ortodoks olan Türkçe konuşan öz Türk kültürüyle yaşamış insanlar da mübadeleye tabi tutuldu ve Karadeniz coğrafyasına benzer Yunanistan’ın Makedonya bölgesine yerleştirildi. Türkçe konuştukları ve Türk kültürlü oldukları için yerel halk tarafından Türk tohumu anlamında “Türkosporos” kelimesiyle dışlandı. Bugün gelinen noktada ise bu insanlardan kökenini unutmayan ve Türkiye sevgisi ile büyüyen insanlar hala o bölgede yaşamakta. İşte bunlardan birisi de Yunanistan Pella kentinde yaşayan ve ünlü bir Futbolcu olan Gümüşhaneli gardaşımız Nikos Polatidis (Polatoğlu).

GÜMÜŞHANELİ NİKOS POLATİDİS (POLATOĞLU) KİMDİR?

Pella Futbol Kulübü ve Edessaikos futbol kulübünde uzun yıllar top koşturan Nikos, bugün Selanik’e bir saat uzaklıkta coğrafi benzerlik nedeniyle Karadeniz ve Gümüşhane mübadillerinin çok olarak yerleştirildiği bir bölgede Panagitsa (Küçük Meryem) köyünde yaşıyor. Karadeniz yaylalarını andıran doğa harikası bu köyde şu anda Niko’ya ait içerisinde Türk bayrakları ve Gümüşhane resimlerinin bulunduğu güzel bir restoran bulunmakta.

DEDELERİNDEN AKTARILAN GÜMÜŞHANE SEVGİSİ

Niko’nun Dedeleri ömrü boyunca Türkçeyi ve Karadeniz kültürünü kaybetmemiş. Dürüst işini sever insanlar olarak yetişmişler. Niko’nun dedeleri ise ilimizde çelik işçisi olarak zanaatlarını sürdürmüşler ve bu sanatı Yunanistan’a aktarmışlar. Gümüşhane’de soy isimleri çelik anlamına gelen Polatoğlu imiş. Yunanistan soy isimlerine Karadeniz’den geldiğini belli eden idis ekini eklemiş.

NİKO’YU KÖKENİ İLE TANIŞTIRAN TÜRK DOKTORU “HÜSEYİN BALTACI”

Batı Trakya Türklerinin sevilen doktoru Hüseyin Bey’in 2004 yılında görev yeri tesadüf bir şekilde Nikos’un köyü olan Panagitsa (Küçük Meryem) köyüne çıkar. Genç dinamik ve çalışkan doktor köy halkı tarafından sevilip sayılır ve en yakın arkadaşı kanı Türkiye için kaynayan Nikos olur. Araştırmaya meraklı aynı zamanda Antropoloji ile ilgili özel çalışmaları bulunan Türk doktoru Nikos’un kökeninin Kıpçak Türklerine dayandığını tespit eder ve Nikos için o günden sonra başka bir hayat başlar. Nikos’un kökeninin izini süren Doktorumuz, Nikos’un İstanbul’da yaşayan önemli mevkilerdeki Gümüşhaneli akrabalarını bulur.

KÖYDE TÜRK GECESİ VE GALATASARAY İLE DOSTLUK MAÇI

Türkiye’yi daha da sevmeye başlayan Nikos köyde restoranda bir Türk gecesi organize eder ve restoran Türk bayraklarıyla donanır. Ardından Galatasaray ile Nikos’nun takımı Edessaikos bir dostluk karşılaşılmasında buluşur ve tüm bu olaylara Nikos öncülük eder.

GÜMÜŞHANE SEVGİSİ VE KORUNAN TÜRK MEZARLIĞI

Türkiye ve Gümüşhane sevgisi ile tutuşan dostlarımız büyük bir insanlık meziyetine imza atar. Mezarlığı ziyaret eden ve detaylı bir şekilde kitabında aktaran Asaroğlu şunları anlatır: “Köyün hemen üst tarafında anayolun kenarında bakımlı bir mezarlığa geldik. Mezarlığın sol tarafı Hristiyan Panagitsalılara aitti. Sağ tarafta biraz ileride ise bir anıt mezar bulunuyordu. Anıt mezara yaklaştığımda mezarda gördüğüm yazı gözlerimden yaş akmasına sebep oldu:

“Panagitsa’da 1924 yılına kadar yaşamış olan Müslüman komşularımızın ataları bu mezarlıkta yatmaktadır.”

Mübadele ile köye yerleşen halk tarla açmak için bugünkü mezarlığın bulunduğu alanı sürmeye başlarlar ve insan kemiklerine tesadüf ederler. Bu durum karşısında şoke olan köy halkı durumu araştırır. Büyük İskender veya Roma dönemine ait olduğu düşünülen mezarlığın mübadele ile Türkiye’ye göç etmiş Türklere ait olduğu tespit edilir ve köy halkı tarafından buraya bu insanlar adına bir anıt mezar yaptırılır mezarlığın bakımı ise köyün yaşlı kadınları tarafından üstlenilir.

OĞLUMU TÜRK MUTFAĞINI YEMEKLERİNİ ÖĞRENSİN DİYE İSTANBUL’DA OKUTTUM

Oğlumun Türk yemeklerini unutmaması ve öğrenmesi için İstanbul Üniversitesi Gastronomi bölümünde okuttum. Bu durumdan hem oğlum hem de ben çok memnunuz diyen Nikos’un restoranı bölgede sayılı restoranlar arasında yer almakta.

ÇANAKKALE SAVAŞLARI VE BALKANLAR BÖLGESİ UZMANI MELİH ASAROĞLU’NDAN GÜMÜŞHANELİLERE ÇAĞRI

Rahmetli ananemin dedeleri 1877-1878 Osmanlı-Rus savaşında Gümüşhane’den Tokat’a göçmüşler kalanlarda birinci dünya ve istiklal savaşında cephelerde şehit olmuşlar. Annemden kökenlerinin Gümüşhaneli olduklarını büyük bir hüzünle dinleyerek büyüdüm. Böyle bir eseri ortaya koymak ve Nikos Abi ile tanışmak bana nasip oldu. Ne tesadüf ki ikimiz de kökende Gümüşhaneliyiz. Öncelikle bu eserin Gümüşhaneli vatandaşlar tarafından talep görmesi ve kentin bir kültür armağanı olarak sunulması tanıtılması gerektiğini düşünüyorum.  Gümüşhane hasreti ile tutuşan Nikos Abi’yi Gümüşhane’ye getirmek istiyorum. Ben de ilk defa bu vesile ile Gümüşhane’ye gelmiş olacağım. Bu anlamlı Karadeniz kentini ziyaret etmek bana büyük gurur katacaktır diyerek duygularını belirten Asaroğlu bütün Gümüşhanelileri Çanakkale Savaşlarını ve milli duyguları anlatmak ve aktarmak üzere Çanakkale’ye davet etti ve Gümüşhaneli hemşerilerimize yürekten selamlarını gönderdi.