Bulgur ve Pirinç Hakkında Bilmediğiniz Gerçekler

Türk Mutfak kültürünün olmazsa olmaz yemeği pilav her sofranın adeta baş tacıdır. Yemeklerimizin tamamlayıcısı pilav, tadının enfesliği yanında hem gözümüze hem de gönlümüze hitap eder. Çoğumuzun en sevdiği yemek olmasa da en sevdiğimiz yemeklerin yanında tamamlayıcı lezzetiyle yerini aldığı gibi, Leyla ile Mecnun, Aslı ile Kerem misali; kuru fasulye pilav, döner üstü pilav ayrılmaz ikililerdir. Birbirinden ayrı düşünülmesi bile olanaksız olan bu ikilinin ortak yemeği olan pilavın birçok çeşidi olmasına rağmen kültürümüzün etkisi ile en çok bulgur ve pirinci tercih edilir.

Sık tüketilmesine rağmen haklarında herkesin bilmediği gerçekler ve yanlış bilinen doğrular bulunan pilavlar ile ilgili olarak Gümüşhane Üniversitesi Diyetetik Öğr. Merve Pazarlıoğlu ile konuştuk.

“Esmer Pirinç, Alzheimer Riskini Azaltır”

Bulgur ve pirinç pilavları arasında bir tercih yapılması gereken durumlarda Bulgur Pilavının bir adım önde olduğunu kaydeden Pazarlıoğlu, pirinç pilavı ile ilgili olarak şu bilgileri verdi; “Buğdaygiller familyasından gelen sulak yerlerde, kabuklu yetişen bir tahıldır. Pirinç seçimi yapar iken esmer olan pirinç tercih edilmelidir. Çünkü esmer pirincin kan şekeri endeksi diğer pirince oranla daha düşüktür. Pirinçte bol miktarda kalsiyum, demir, fosfor gibi mineraller ile B1, B2, vitaminleri ve nikotinik asit bulunur. Alerjen yapısı olmadığından 6. ayını dolduran bebeklere muhallebi olarak verilebilir. Gluten içermediğinden dolayı çölyak hastaları gönül rahatlığıyla tüketebilir. İçerisinde bulunan kanser önleyici maddeler sayesinde özellikle bağırsak kanserine yakalanma riskini azaltır. Esmer pirincin, Alzheimer hastalığını yakalanma riskini azalttığı da tespit edilmiştir.”

“Pirinç Kilo Aldırır”

Oldukça zengin bir besin kaynağı olan pirincin yağ ile birlikte tüketildiği zaman enerjiye dönüşeceğini ve bu nedenle kilo aldıracağına vurgu yapan Pazarlıoğlu, “Yapılan araştırmalarda pirincin kan şekerini yükseltme hızı fazla olduğu için başta tip-2 diyabet olmak üzere, şeker kaynaklı hastalıkları tetikler. Pirinç satın alırken kirli olmamasına, temiz olmasına dikkat edinilmelidir. Muhafaza ederken nemlenmesine engel olunmalı, serin ve kuru bir ortamlar tercih edilmelidir. Pirinçte ki nişasta kaybını önlemek için hasat zamanının ardından 1 yıl içerisinde tüketilmelidir” dedi.

“Bulgur, kötü kolesterolün düşmanıdır”

Bulgur pilavının protein ve enerji kaynağı olduğuna dikkat çeken Pazarlıoğlu, bulgurun kaynatılıp kurutulduktan sonra çekilmiş bir buğday olduğunu söyledi.

Protein ve enerji kaynağı olmasının yanında Bulgurun; fosfor, magnezyum potasyum, çinko, bakır, manganez, B1, B2 ve niasin içerdiğini ifade eden Pazarlıoğlu, “Bulgur, ucuz maliyetiyle sofralarda yerini alır. Besleyici ve doyururcu oranı yüksek olan bir besindir. Bu özelliği sayesinde daha geç açlık hissi uyandırır. Sinir ve sindirim sisteminde korunmasında ve çalışmasında yardımcı olur. Bağırsakların çalışmasını düzenleyici etkisi vardır, kabızlık şikâyetinde tercih edilebilinir. Bulgur folik asit bakımından zengindir. Zekâ gelişimi üzerinde folik asitin rolü büyüktür, bu sebeple hamileler ve çocuklar bulguru sık sık tüketmelilerdir. Bulgurun kana yavaş karışma özelliği sayesinde şeker hastalarının tercih etmesi gereken bir besindir. Düzenli olarak bulgur tüketilmesi kan şekerini kontrol altına tutulmasında yardımcı olur. Kötü kolesterolün yükselmesini engelleyerek damar sağlığının korunmasında yardımcı olur. Böylelikle hem kalbe hem de beyne giden damarların tıkanmasını önler. Bu sayede beyin kanaması ve kalp krizi riskini düşürmektedir. Demir eksikliğini giderir böylelikle kansızlığa karşı tüketilebilecek değerli bir besindir. Böbrek hastalarının bulguru tüketirken dikkatli olmalılardır. İçeriğinde ki besin öğelerinin bazıları hastaların böbreklerinde yorucu etki yapar. Mide rahatsızlığı olan kişiler tüketirken dikkatli olmalılardır. Mide yanması, ekşime gibi sorunlarla karşı karşıya gelebilirler. Bulgur tüketiminde gaz probleminden şikâyetçi olanlar için kimyon ile birlikte tüketmelerinde fayda vardır” diye konuştu.

Bulgur Pilavı 1-0 Önde

İki pilav türünü karşılaştırmak gerektiğinde, bulgur pilavının pirinç pilavından sağlık açısından 1-0 önde olduğunu dile getiren Pazarlıoğlu, “Bulgurun kan şekerini yükseltici özelliği pirince oranla daha düşüktür. Bu sebeple beyaz pirincin yerine iri taneli bulgur pilavını tercih etmekte fayda vardır. Bulgur posa vitamin ve mineral içeriği bakımından pirinçten daha zengindir. Bulgurun tok tutma özelliği sayesinde diyet menülerinin bir köşesinde yerini mutlaka alır.  100 gram bulgurda, 10 gramdan fazla protein ve 70 gram karbonhidrat bulunur. 100 gram pirinçte ise 7 gram protein ve 80 grama yakın karbonhidrat içerir. Pirinçte ki karbonhidratın proteinden fazla olması sporcuların dikkatini çekebilir ama burada glisemik indeksi devreye giriyor. Pirincin ortalama glisemik indeksi 90; yani şekerle eş değer ve ayrıca lif oranı bulgura oranla daha az” dedi.