Prof.Dr. Ertekin Öztekin: Deprem İçin Söylenenleri Doğru Anlamak Lazım..

Deprem İçin Söylenenleri Doğru Anlamak Lazım..

Merhabalar,

Türkiye’nin bir deprem ülkesi olduğunu hepimiz biliyor olsak da, deprem için söylenenleri doğru anlamamız ve olası bir deprem için gerekli hazırlıkları şimdiden yapmamız gerekmektedir.

Son günlerde ilimizin gündeminde ünlü Jeofizikçi hocamız Sayın Prof.Dr. Övgün Ahmet Ercan’ ın sosyal medyasında alfabetik sıraya göre illerimiz için yapmış olduğu paylaşımlarda yer alan Gümüşhane için deprem riski değerlendirmesi yer almaktadır. Hocamızın yapmış olduğu paylaşım şu şekildedir.

Genel bir ifade ile özetlenecek olursa, bu paylaşımdan anlatılmak istenen; hocamızın da paylaşımlarında belirttiği gibi Gümüşhane ili sınırları içerisinde büyüklüğü 6 ‘dan daha büyük olan yıkıcı bir depremin beklenmediğidir.

Bu ifadeler içimize bir nebze su serpse de rehavete kapılmamalıyız. Bu ifadeleri okuyup “..oh be güvendeyiz” Dİ-YE-ME-YİZ.

Bakın Sayın hocamızdan farklı bir şey söylemiyorum. Söylenilenden neyi anlamımız gerektiğinin daha açıkça ortaya koymaya çalışıyorum.

Kıymetli hocamız bizlere demek istiyor ki, 6 dan daha büyük depremlere göre gerekli tüm deprem hazırlıklarını ilinizde yapar iseniz, olası bir depremi güvenli bir biçimde atlatma ihtimaliniz yüksektir.

Hocamızın paylaşımına göre, merkez üssü Gümüşhane ili sınırları içinde olan ve büyüklüğü 5, 5.5, 5.6, 5.8, 5.9 hatta 6 olan bir depremi bekleyebiliriz ve/veya beklemeliyiz. Bu büyüklüklerde bir depremin ilimiz sınırları içerisinde olma ihtimali vardır.

Depreme hazırlıkları sadece ilimiz sınırları içinde olacak depremler için yapmamız da yanlıştır. Halen daha acısını en şiddetli olarak içimizde yaşamaya devam ettiğimiz Kahramanmaraş depremini tekrar bir düşünelim. Ülkemizin güneyinde yaşanan bu depremler, ilimizde hatta Ülkemizin en kuzeyinde, Karadeniz bölgesi sahilindeki illerde bile hissedildi. Bu depremden dolayı komşu illerimizde yıkılan evleri, ilimizde kullanım dışı kalan yurt binalarını biliyoruz. Bunun yanında İlimizin hemen güneyinden geçen Doğu Karadeniz fay hattını biliyoruz. Erzincan Bingöl arasında yer alan ve büyüklüğü 7 civarında deprem üretebilecek Yedisu Fayını biliyoruz. 45 ve üzeri yaştakiler komşumuz Erzincan’da yaşanan büyük depremleri ve bunların İlimizde ne kadar hissedildiğini bilir ve hatırlarlar.

Tüm bunları bir araya getirdiğimizde hiç kimse Allah  korusun Gümüşhane’de meydana gelebilecek büyüklüğü 6 ve 6 dan daha küçük depremlerin, komşu illerimizde meydana gelebilecek büyük depremlerin ilimizde bir tahribata, bir can kaybına yol açmayacağını söyleyemez. Hele ilimizdeki yapı stoğu kalitesini, inşaat kalitesini, İnşaat yeri seçimini, zemin etüd faaliyetlerini, resmi ve özel yapı denetim kalitesini ve yeterliliklerini bilen birisi olarak korkulara kapılmıyorum dersem yalan söylemiş olurum. Bunları kimseyi korkutmak için söylemiyorum. Bunları bilen birisi olarak Gümüşhane kamuoyu ile paylaşarak tedbirimizi ve deprem hazırlıklarımızı geciktirmeden yapmamız ve/veya başlatmamız gerektiğini söylüyorum.

İlaveten şunları açıkça belirtmek istiyorum. Kahramanmaraş depremlerinde deprem bölgesinde (Şanlıurfa’ da) İnşaat Mühendisliği bölümü olarak katıldığımız hasar tespit çalışmalarında, az hasarlı olarak kayıtlara geçirdiğimiz ve/veya deprem performans ve risk analizlerinin yapıldıktan sonra güçlendirilerek kullanılması gerekir dediğimiz yapılara benzer ve yakın özellikteki binalar şu an ilimizde korkusuzca kullanılmaktadır. Maalesef üzülerek ve endişe içinde söylüyorum bunların arasında resmi binalarımız ve özellikle yavrularımızı gönderdiğimiz okullar da mevcuttur.

Bunları nerden mi anlıyoruz?. Herkesin hiç gözüne çarpmayan, hatta gözüne alınca ince bir çatlak, sıva çatlağıdır deyip geçtiği, binaların dili olan BAZI çatlaklardan anlayabiliyoruz. Bu dediklerim her bir çatlak ve her bir bina, her bir okul için geçerli değil. Kimse abartmasın, kimse korkuya kapılmasın. Ancak ilimizde böyle yapıların olduğunu gözlemlemek maalesef mümkündür.

 Bu tür binaların tespit edilmesi için il merkezinde, ilçelerde hatta köylerimizde bir tarama başlatılması gerekmektedir. Gerekli taramaların ardından öncelikli olanlardan başlayarak deprem performans analizlerinin ve gerekiyorsa güçlendirme veya yıkılarak yeniden inşaa çalışmalarının yapılması gerekmektedir.  Gümüşhane’yi depremden sonra değil önce taramalıyız.

Bu vesileyle Gümüşhane’li bir akademisyen olarak Gümüşhane’de yaşayanlar adına ilimizin yöneticileri,  ilimizin tüm ileri gelenleri ve tüm kurum idarecilerinden hassasiyet göstererek gerekli inceleme ve çalışmaların İVEDİLİKLE başlatılmasını istirham ediyorum. Bu Gümüşhaneliler ve Gümüşhane’ de yaşayanlar için bir temel haktır.

Gümüşhane’me Selam ve Sevgi ile..

Prof.Dr. Ertekin ÖZTEKİN

Gümüşhane Üniversitesi

Mühendislik ve Doğa Bil. Fakültesi

İnşaat Mühendisliği Bölümü

Yapı ABD. Öğretim Üyesi