Gümüşhane’nin Zenginliği Bitki Çeşitliliği

DOKAP Tıbbi ve Aromatik Bitkiler Projesi Kapsamında Gümüşhane’de Eğitim Faaliyeti Gerçekleştirdi

Kalkınma Bakanlığı Doğu Karadeniz Projesi Bölge Kalkınma İdaresi Başkanlığı tarafından yürütülen, Küçük Tarımsal İşletmelerin Geliştirilmesi Projesi kapsamında DOKAP Bölgesi Tıbbi ve Aromatik Bitkilerin Envanterinin Çıkarılması, Ticari Kullanımının Araştırılması ve Üreticilerin Eğitilmesi Projesinin Gümüşhane eğitim toplantısı gerçekleştirildi.

Gümüşhane Valisi Okay Memiş’in yanı sıra DOKAP Başkanı Ekrem Yüce’nin de katıldığı toplantıya Gümüşhane İl Genel Meclisi Başkanı Şerif Bayraktar, İl Özel İdare Genel Sekreteri Ekrem Akdoğan, ilgili kurum yetkilileri ve üreticiler katıldı.

Eğitim çalışmalarının ilk bölümünde Konya Selçuk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tıbbi Bitkiler Ana Bilim Dalı Başkanı ve proje sorumlusu Prof. Dr. Yüksel Kan tarafından katılımcılara proje süresince yapılan çalışmalar hakkında bilgiler verildi.

Eğitim Programının ardından konuşan Gümüşhane Valisi Okay Memiş, Gümüşhane’nin iki havza üzerinde kurulu bir vilayet olduğuna dikkat çekerek, Harşit havzasının topografik olarak yeterince tarım arazisine sahip olmamamla birlikte, toprak verimliliği açısından son derece verimli bir araziye sahip olduğunu söyledi.

Gümüşhane’nin Aroması Özel

Harşit Vadisinde üretilen sebze ve meyvelerin aroma açısından çok zengin olduğuna işaret eden Vali Memiş, “Sahil kesimi ile Gümüşhane arasında ki en önemli fark, güneşimiz. Bizim en büyük avantajımız güneşimiz. Güneş meyveye de sebzeye de tadını veren nimet. Sahil bandında yeterince olmayan bir nimet. Bu nedenle Gümüşhane’de bizlerin de destekleriyle üretilen ürünler Trabzon’da kapış kapış gidiyor. Marketlerde organik ürün diye satılıyor. Kelkit havzasında yapılan hayvancılık da Gümüşhane için çok büyük önem arz ediyor. DOKAP idaresinin o konuda da çok güzel çalışmaları var” dedi.

“Her Türlü Desteği Vermeye Hazırız”

Gümüşhane’nin bu tür üretime ve her türlü desteği vermeye hazır olduklarını dile getiren Vali Memiş, “Hazine arazilerine olsun, orman arazilerinde olsun vatandaşlara kiralanması için çalışmalar yapar kolaylık sağlarız. Bizim en önemli markalarımızdan bir tanesi de pestil ve kömedir. Toplam 28 işletme ile Türkiye’nin en kaliteli pestil ve kömesini üretiyoruz. Ancak hammaddesi olan cevizi dışarıdan alıyoruz. Proje kapsamında milletvekillerimizin de desteğini alarak Tarım Bakanlığı ve Orman Bakanlığından 1 milyon liralık desteğimizi bulduk 50 bin adet cevizimizi toprakla buluşturduk. Cevizlerimizin yüzde 99’u tuttu. Allah nasip ederse 5 sene sonra dışarıdan 1 kilogram dahi ceviz almayacağız. Ceviz dikimlerimiz bu senede devam edecek. Bu coğrafyamızın her ilçesinde potansiyel var” diye konuştu.

Memiş, İŞGEM’i Anlattı

İŞGEM projesi hakkında da bilgiler veren Vali Memiş, “9 Milyon Euro’luk bir proje. Avrupa Birliği Projesi olan İŞGEM’de; endemik bitkiler, organik ürünler, kuluçka tesisleri, inoatif ürünler, aromatik bitkiler, pestil ve köme ürünlerinin özellikle ambalajlanması için kurulan bir merkez. Avrupa standartlarında bir ambalajlamam merkezi kuruluyor. Binamız bitmek üzere” şeklinde konuştu.

Cazibe Merkezlerinde En Avantajlı İl Gümüşhane

Cazibe Merkezleri içerisindeki 23 ilden en avantajlı olanının Gümüşhane olduğunun altını çizen Memiş, “Gümüşhane pazara en yakın il durumunda. Yeni Zigana Tünelinin yapılması ile birlikte yarım saat içerisinde limana ulaşabileceğiz. Bu nedenle Gümüşhane Organize Sanayi Bölgesinin o güzergah üzerinde olmasını istiyorum. Eğer yer sorununu çözebilirsek o anlamda da bir çalışma yapacağız. Çünkü sahile ve hava yollarına yakın olmamız gerekiyor” ifadelerini kullandı.

En Az 1000 Kişilik Bir İstihdam Sağlanacak

Cazibe merkezleri kapsamında Gümüşhane’ye Tıbbi ve Aromatik Bitkilerin ekstrem üretimi üzerine yaklaşık 100 Milyon liranın üzerinde bir yatırım yapacak firmanın olduğunu belirten Vali Okay Memiş şunları söyledi; “Dolaylı olarak en az 1000 kişilik bir istihdam sağlanacak. Cazibe merkezleri programı ile mevcut OSB’mizin boş olan alanlarını dolduracak durumdayız. Ancak eğitim yapılan çiftçi sayımız çok az. Çiftçilerimizi bilgilendireceğiz.”

Daha sonra konuşan DOKAP Başkanı Ekrem Yüce ise Doğu Karadeniz Bölgesinin sahip olduğu foral zenginliği ekonomiye kazandırmak ve bölge halkının gelir seviyesini arttırmak amacıyla, DOKAP Başkanlığı tarafından, DOKAP Bölgesi Tıbbi ve aromatik Bitkilerin envanterinin çıkarılması projesi nin 2015 yılından itibaren başlatıldığını söyledi.

Envanter Çalışması Yapılıyor

DOKAP olarak uygulaması başlatılan proje ile sorumluluk alanları içerisinde bulunan bölgede tıbbi ve aromatik bitkilerin envanterinin çıkartılması çalışmaları yapıldığını kaydeden Yüce, “Bu bitkilerden ticari kullanım özelliği olan her il için 50 adet bitkinin türünün belirlenmesi, envanter listesinde bulunan bitkilerden bitki örneği toplanması, toplanan bitkilerden bitki teşhisi ve tanımlamalarının yapılması ile her ilde ballı bitkiler listesinin çalışmaları yürütülmektedir” dedi.

Demontrasyon Bahçeleri Kuruldu

Proje kapsamındaki çalışmalar hakkında bilgi veren Yüce, “Bölgemizde envanter çalışması yapılıp ekonomik değere sahip tıbbi ve aromatik bitkilerden üretim materyali toplanan tohum ve çeliklerden uygun şartlarda alınıp Artvin Çoruh Üniversitesi ve Karadeniz Teknik Üniversitesi ve Özel sektör ait doku kültürü laboratuar ve seralarında fide ve fidan üretimi için çalışmalar yapılmıştır. Elde edilen fidanlardan her ilde Ar-Ge amaçlı Bin Metrekarelik demonstrasyon bahçelerinin tesis çalışmalarında kullanılmıştır. Her ilde 50 üreticinin “Tıbbi ve Aromatik Bitki Yetiştiriciliği Sertifikası” almasını sağlayıcı eğitimler için eğitim programı ve eğitim yerlerinin belirlenmesi sonucunda eğitim çalışmaları yapılmıştır” diye konuştu.

Yüce, Proje Kapsamında Yapılanları Anlattı

Türkiye’nin Tıbbi ve aromatik bitki çeşitliliği açısından sahip olduğu zenginliğe işaret eden Yüce, “Bu çeşitliliğin önemli bir kısmı DOKAP bölgesi içerisinde yer almaktadır. Ar-Ge amaçlı deneme bahçeleri Orman Genel Müdürlüğünce tahsis edilen 5 orman fidanlığında, Bölge Üniversitelerinde 2 araştırma deneme istasyonunda ve 2 adet özel bir alanda kurulmuştur. Samsun ilinde; 19 Mayıs Üniversitesi Bafra Meslek Yüksek Okulu Araş. Uygulama Çiftliğindeki Ar-Ge deneme alanımızda18 bitkinin, Ordu ilinde; Ordu Üniversitesi Ziraat Fakültesi Araştırma ve Uygulama Çiftliğindeki Ar-Ge deneme alanımızda 16 bitkinin, Giresun ilinde; Tirebolu İlçe Orman Fidanlık Şefliğindeki Ar-Ge deneme alanımızda 15 bitkinin. Trabzon ilinde; Karadağ İlçe Orman Fidanlık Şefliğindeki Ar-Ge deneme alanımızda 12 bitkinin, Rize ilinde; Fındıklı ilçesi Aslandere Köyünde Ar-Ge deneme alanımızda 16 bitkinin, Artvin ilinde; Ardanuç İlçesi Orman Fidanlık Şefliğindeki Ar-Ge deneme alanında 15 bitkinin, Gümüşhane ilinde; Kürtün ilçesi Yukarı Uluköy Köyünde Ar-Ge deneme alanımızda 11 bitkinin, Bayburt ilinde; Merkez Orman Fidanlık Şefliğindeki Ar-Ge deneme alanında 11 bitkinin, Tokat ilinde; Tokat Merkez Orman Fidanlık Şefliğindeki Ar-Ge deneme alanında 11 bitkinin ekim ve dikim işlemleri tamamlanmıştır” şeklinde konuştu.

70 Bitki Türünün Analizi Yapıldı

DOKAP Bölgesindeki doğal florada bulunan tıbbi aromatik özellikli gen kaynaklarından elde edilen çelik ve tohumlardan fide ve fidan üretimlerinin gerçekleştirildiğini dile getiren Yüce, “DOKAP bölgesinde üzerinde araştırma yapılan en az 70 bitki türünün Gazi Üniversitesi Eczacılık Fakültesi laboratuarlarında antioksidan kapasitelerinin belirlenmesi başta olmak üzere önemli biyolojik aktivite çalışmaları, uçucu yağ verimleri ve bileşenleri, toplam flavonoid miktar ve fenol miktar tayinleri analiz sonuçları belirlenmiştir. Eğitim faaliyetlerinin tamamlanabilmesi için 9 ilde seçilecek 50’şer üreticiye verilecek “Sertifikalı Tıbbi ve Aromatik Bitki Üreticisi ve Toplayıcısı” eğitimi ve yetkinliği proje yürütücüsü kuruluş Macahel Arıcılık A.Ş. ve destekleyen Kalkınma Bakanlığı/DOKAP Bölge Kalkınma İdaresinin proje kapsamındaki uzmanlarının karşılıklı değerlendirmeleri sürdürülmektedir. Proje kapsamında, deneme bahçelerinden üretilen tıbbi ve aromatik bitkilerden hareketle değeri yüksek model ürün geliştirme çalışmaları yapılmıştır” ifadelerini kullandı.

“Bitkilere Olan Talep Her Geçen Gün Artmakta”

Tıbbi ve aromatik bitkiler ilaç sanayi, gıda sanayi, kozmetik sanayi başta olmak üzere birçok sanayi dalında kullanılması nedeniyle bu bitkilere olan talep her geçen gün artmakta olduğuna işaret eden Yüce,  Dünya’da tıbbi ve aromatik bitkilerin pazar büyüklüğü her geçen gün artmakta olduğunu söyledi.

Eğitim programı daha sonra numune olarak toplanan aromatik bitkilerin Gümüşhane Valisi Okay Memiş’e hediye edilmesi ile sona erdi.