Karadeniz'in Kudüs'ü: SÜLEYMANİYE

 Ecdat Hz. Musa ve Hz. İsa’nın tebliğ ettikleri hak dinin tahrif edilmiş hallerine inanan tebaasına bu hoşgörü ortamında yaşama şansını sadece Kudüs’te değil hüküm sürdüğü her yerde vermiştir. Üç dinin inanmışlarının bir arada, yan yana,   duvar duvara, çit çite yaşadıkları, ibadetlerini rahatlıkla yaşadıkları, cenazelerinde birlikte üzüldükleri önemli bir başka şehir de Karadeniz bölgesinde, ilimizde, bugünkü adıyla Süleymaniye’dedir. Dinler perdesi altına saklanan savaşların sürdüğü zamanımızda böyle bir yaşam modeli dünyaya “insanlığı” öğretebilecek yegâne araçtır.

 Ne acıdır ki dünyaya örnek olabilecek bu şehir, kamusal çabalara rağmen hala tarihin külleri altında saklıdır. Valilik ve belediyenin çalışmaları ise çok yetersiz olmasına rağmen sadece tek din odaklıdır. Yapılan restorasyon çalışmaları şimdilik camiler, minareler ve Müslüman tebaanın konakları ile sınırlıdır. Bölgede varlığı bilinen üç mahalle içerisinde farklı yerlerde camiler, kiliseler ve havralardan birçoğu bugün yeniden kazanılabilir haldedir. 

 Bundan sonraki süreçte bölgede yapılacak restorasyon planları “üç din odaklı” olarak yapılabilir. Bu minvalde Süleymaniye’nin “Karadeniz’in Kudüs’ü”  olarak anılması ve bir turizm cazibe merkezi haline getirilmesi sağlanabilir. Bu çabalar Süleymaniye’deki haddehanelerin, atölyelerin, darphanelerin, hamamların, maden ocaklarının yerlerinin belirlenip, başarılabildiği nispette aslına uygun olarak yenilenmeleri ve/veya modellenmeleri ile desteklenebilir.  Böyle bir tarihi şehrin ortaya çıkarılmasından sonra şehirde üç dinin tebaasını içeren, içerisinde gizem, aşk ve tarih dolu güzel bir sinema filmi veya dizisi ilimizi bulunduğu coğrafyada en önemli turizm uğrağı haline getirecektir.

Geçtiğimiz günlerde eski şehirde basılan Osmanlı sikkelerinin ilimize kazandırılması çalışmaları bu kapsamda bir milat olmalıdır. 

 Orta doğuda yer alan Kudüs gibi Avrupa’nın Kudüs’ü kabul edilen Saray Bosna’dan sonra Anadolu’nun Kudüs’ü olmaya talip olmamız ilimizin gelişmesine önemli bir ivme kazandıracaktır.

Sevgi, saygı ve bilgiyle…

Dr. Oktay YILDIZ