Gümüşhanenin Çevresel Faktörleri

Dünkü yazımın sonunu şöyle bitirmiştim: “İmdi ben bu listeden hareketle Gümüşhane de, Fethullah Gülen’nin dünya ve Türkiye ayağından hareketle Gümüşhane bağlamını (ayağını) konuşmayı, sosyolojik nedenleri üzerinde durmayı denesem bunun bir faydası olur mu? Hemen cevap vereyim: hiç olmaz!  Çünkü Gümüşhane’nin çevresel faktörleri bunu mümkün kılmaz.”

Çünkü önümüzde kapı gibi çevresel faktörler varken, Gümüşhane’yi ilgilendiren hiçbir konuyu yerli yerince konuşabilme şansı doğmaz. Çünkü bu çevresel faktörler “muhafazakâr eğilim” göstererek var olan bu çarpık yapıya değinilmesini istemez. Öyle ki bu çevresel aktörler her güzel işi görmeme, duymama, önemsizleştirme özelliğine sahip.

Burada ki anahtar cümle esasında “Çünkü Gümüşhane’nin çevresel faktörleri bunu mümkün kılmaz.” Bu cümleyi şunun için kurdum: uzun yaşamanın, sağlığın sırrı üzerine yapılan araştırmalarda bilim adamları genetik yapı ile beraber insan yaşamını etkileyen en önemli etkenin “çevresel faktörler” olduğu yönündeydi.

Bu cümleden olarak;

Nedir Gümüşhane’nin çevresel faktörleri? Bu olguyu salt bir çevreci indirgemeye tabi tutmak bizi sağlıklı bir sonuca götürmez. “Çevre faktörü” derken toplamda insanı her yönü ile etkileyen, çevreleyen faktörlerin toplamını kast ediyorum. Sözgelimi bu şehirde bir “şehir kültürü” oluşmuyorsa bu bir çevresel faktördür. Yani demem o ki Gümüşhane’nin çevresel faktörleri; hem bir “şehir kimliği” kazanması önünde bir engel ve hem de asli kimliğini hatırlaması önünde bir engel.

Bu engeli aşabilmek öncelikle iç ve dış çevresel faktörlerinin değişmesine bağlı. Bu çevresel faktörlerin kendiliğinden değişmesini beklemekte söz konusu olamayacağı için, neler yapılabilir? Son zamanlarda “üniversite” öne çıkarılarak bu paradigmanın aşılacağı öngörüsünde bulunanlar çıkıyor. Hatta öngöre den öte bir değişim sinyalini verdiği söyleniyor. Bence “mahalle baskısı” sonucu edilen sözler bunlar. Gerçekte bence böyle bir etki ortada yok ve en acı olan ise üniversitenin de zamanla Gümüşhane’nin çevresel faktörlerine ayak uyduracağı. Zaten şimdiden bunun belirtileri görülebiliyor.

Bu bağlamda Gümüşhane’nin önünde ki bu “çevresel faktörler değişmediği sürece” ne doğru dürüst bir şehir oluruz ne tartışma kültürü ediniriz, ne de sorunlara çözüm noktasında bir arpa boyu yol alabiliriz.