GÜSİAD'dan, Süleymaniye Uyarısı

Süleymaniye Turizm Bölgesi Değerlendirmesi

Bilindiği üzere; GÜSİAD Gümüşhane’nin kalkınıp gelişmesi bakımından eğitim ve turizmi öncelikleri arasına almıştır. Bu bağlamda eğitim çabalarının yanında, 15 yılı aşkın süredir Gümüşhane’nin turizm kaynaklarının ve potansiyelinin tanıtımı ve geliştirilmesi konusunda gayret göstermektedir. Turizm çalışmalarının odak noktasını da taşıdığı tarihi ve kültürel değerler bakımından Süleymaniye Mahallesi oluşturmuştur.

Süleymaniye Neden Önemli?

Süleymaniye Mahallesi, geçmişte 3 kültüre ve 3 inanca aynı zaman diliminde bir arada ev sahipliği yapmış inanç ve kültür değerleri açısından 3 milletin tarihsel hatıralarına şahitlik etmiş bir mekândır. Bu özelliği ile dünya milletler tarihinde eşine çok az rastlanan bir geçmişi vardır. Bugünkü şehir merkezine yürüme mesafesindeki yakınlığı ise bu bölgenin yoğun katılımlı turizme kazandırılmasını kolaylaştıran bir fırsattır. Süleymaniye’nin kuzey yamacında bulunan ve uzun süre kar tutma potansiyeline sahip alanın varlığı ise inanç-kültür ve tarih turizmi yanında kış sporları açısından da bölgenin bir cazibe merkezine dönüşmesi açısından son derece önemlidir.

Süleymaniye’nin Turizme Kazandırılması İçin Yapılanlar

Gümüşhane’de 1999-2001 yılları arasında görev yapan Vali Sn. Hasan Basri Güzeloğlu, Gümüşhane Konaklarına ilişkin çalışmaları başlattı. Beypazarı, Odunpazarı, Safranbolu da örneklerini gördüğümüz tarihi evlerin onarılarak turizme kazandırılması çalışmaları Gümüşhane’de model olmaya başladı. Bu tarihten itibaren Ataç Konağı, Balyemez Konağı, İbrahim Lütfi Paşa (Kadirbeyoğlu) Konağı, İkizevler (Etnoğrafya Müzesi) gibi birçok konak restore edildi. Bu konakların Süleymaniye de olması benzer uygulama projeleriyle de desteklenmesi sürekli gündeme geldi. Bu süreçte Süleymaniye’de yıkılan bazı minarelerin ise maalesef orijinaline uygun bir şekilde restore edilmemesi, bölgenin geleneksel/tarihi kodlarına da zarar verdiğini göz ardı etmemekte yarar bulunmaktadır.

28 Aralık 2005 tarihinde dönemin Gümüşhane Valisi Sn. Veysel Dalmaz tarafından, Uluslararası Kayak Federasyonu’na yaptırılan inceleme neticesi; söz konusu Federasyon tarafından bölgenin Kayak Sporları için uygun olduğuna ilişkin rapor sunulmuştur. Bu raporda; konunun dünya çapında uzmanları ile UKF’ nin Danışmanı Avusturya’nın Kayak Şampiyonu Dr.Josef Zenhausen Stephan Brendela’nın imzaları bulunmaktadır. Merhum Vali Dalmaz’ın “Süleymaniye’nin tarihi mirası ile birlikte kış sporları projesinin hayata geçirilmesi halinde bölgenin turizm yıldızı olacağına” ilişkin beyanları da dönemin gazete haberlerinde yer almıştır.

Güsiad’a 2005-2006’li yıllarında başkanlık da yapan ve halen de yönetim kurulu üyesi olan Sn.Atilla Kesler, Süleymaniye’ye kayak merkezi kazandırılması konusunda ortaya konan çabalara müspet destek vermek üzere dönemin valisi Sn.Enver Salihoğlu, Belediye Başkanı Sn. Mustafa Canlı ve Güsiad’a üç dönem başkanlık yapmış Prof.Dr.Kenan Aydın’ında yer aldığı bir heyetle İsviçre’nin Gruyeres bölgesinde incelemelerde bulundular. Oradaki kayak turizm merkezinin kuruluş ve gelişim süreçlerini yerinde gözlemleyerek bu projeye örnek teşkil etmesi bakımından çalışmalar yaptılar. Sn.Kesler, dünyaca ünlü turizm araştırmacısı ve bilim adamı Amerika’dan Prof.Dr. Jay Wentworth’u davet ederek, Gümüşhane’yi ve Süleymaniye Mahallesini gezdirmiştir. Milliyet Gazetesi Muhabiri Sn.Bünyamin Aygün’ün de iştirak ettiği bu program sonrasında Prof.Wentworth Süleymaniye’nin Türkiye’nin 8. Harikası olduğunu ifade etmiştir. Prof.Wentworth’un bu bölge ile ilgili yayınlanmış yazıları ve hazırlanmakta olan bir de fotoğraflı kitap taslağı bulunuyor. Sn.Kesler müteakiben Süleymaniye Mahallesi Kentsel Yenileme Projesi adıyla bir çalışma hazırlatmıştır. Süleymaniye’nin diğer turizm bölgelerine göre en ayrıcalıklı özelliği ise bölgeye bugüne kadar betonun girmemesidir. Bu avantaj çok iyi değerlendirilmelidir.

Süleymaniye Çalıştayı Yapıldı

20 Mayıs 2010 tarihinde GÜSİAD Onursal Başkanımız Prof.Dr.Kenan Aydın başkanlığında “SÜLEYMANİYE ÇALIŞTAYI” yapılmıştır. Bu programa dönemin Valisi Sn.Enver Salihoğlu, Belediye Başkanı Sn.Mustafa Canlı, M. Oltan Sungurlu, Milletvekilleri Sn.Prof.Dr.Yahya Doğan, Sn. Prof.Dr.Kemalettin Aydın, Sn. Kültür ve Turizm Bakanlığı Müşaviri Sn.Yalçın Kurt, Koruma amaçlı İmar Planı’nı hazırlayan Trabzon Koruma Kurulu Üyeleri, Süleymaniye Projesinin alt yapısını hazırlayan Meta Firması yetkilileri, STK temsilcileri, Süleymaniye Mahallesi’nin sakinleri, ve diğer yetkililer katıldı. Çalıştay raporu kitap olarak bastırılarak Gümüşhane’de yetkili birimlere ve kamuoyuna 1000 adet olarak dağıtımı yapılmıştır.

Sn. Kenan Aydın başkanlığında bir GÜSİAD heyeti, Eskişehir Odun Pazarı Evleri, Safranbolu Evleri ve Ankara Beypazarı örnek uygulamalarını yerinde gözlemleyerek, buraların onarım ve

yenileme öykülerini ilgili yerlerin belediye başkanlarından dinleyerek sonucu bir rapor halinde (özellikle mülkiyet sorununa yaklaşım ile ilgili öneriler önemlidir) Gümüşhane Valiliği ve Belediye Başkanlığı’na sunmuştur.

GÜSİAD her dönemde Süleymaniye’yi Gümüşhane turizmi açısından bir çekim merkezi olarak görmüştür. Bu nedenle de bölgenin mülkiyet sorununun çözülerek tarihi evlerinin ve konaklarının yeniden onarılıp, taş sokaklarında gezildiği, geleneksel evlerinde konaklandığı, butik el sanatları ve yerel hediyelik eşyaların satıldığı bir konuma getirilmesi konusunda büyük çaba göstermiştir. Gümüşhane de turizmin gelişimine katkı sağlamak amacıyla, 2012 yılında dönemin TURSAB Başkanı Sn. Başaran Ulusoy ile görüşülerek; 18’i TURSAB yetkilisi ve acente temsilcileri olmak üzere 32 kişilik bir heyetle Gümüşhane’nin turizm varlıkları yerinde görülerek gerekli tanıtımlar yapılmıştır.

GÜSİAD Yönetimi olarak; bu konuda şimdiye kadar emek veren tüm ilgili ve yetkililerimize, GÜSİAD eski dönem başkanlarımıza, ilgilerini esirgemeyen yönetim kurulu üyelerimize teşekkür ediyoruz. Ayrıca, GÜSİAD’ın mevcut yönetimi şimdiye kadar gösterilen bu çabaları daha da ileriye taşımak için dernek bünyesinde “Süleymaniye Platformu”nu oluşturmuştur.

Bu Platform başkanlığı için Dr.Metin Akagün yetkilendirilmiştir. Dr.Metin Akagün’ün Süleymaniyedeki tarihi dede konağı AKAGÜN(Eskicioğlu) ailesi adına Gümüşhane Üniversitesine ve konağın önündeki 1000 m2 lik bahçenin bulunduğu kısmın yeraltına Gümüşhane Maden ve Mineroloji Müzesi yapılması için Gümüşhane Üniversitesine bağışlanmıştır. Bahçe yeşil alan olarak muhafaza edilecektir. Sn.Akagün ayrıca, Süleymaniye’nin arka tepelerinin yeşillendirilmesi gayesi ile iki yıl önce 25.000 fidan diktirerek aile adına hatıra ormanı yapılmasını sağlamıştır.

Bugün ise, Limni Gölü, Tomara Şelalesi, Torul Seyir Terası başta altyapı olmak üzere yapılan yatırımlar, aynı zamanda devam eden Süleymaniye’nin turizme kazandırılması konusunda başta yol yapımı ve mevcut konakların onarımı olmak üzere gayret gösteren Sn.Valimiz Okay Memiş Bey’e de teşekkür ediyoruz. Ancak, geçen hafta Tarihi Suluhan binası yerine karkas binası dikilmiş olan butik otel projesindeki yapının, her ne kadar Trabzon Kültür Varlıklarını Koruma Kurulu’ndan proje onayı alınmış olsa da inşa edilen yapının kat yüksekliği bakımından artırılmış olması, Süleymaniye Mahallesi’nin geleneksel tarihi dokusuna zarar vereceği, siluetini bozacağı aşikârdır. Bu nedenle, kat yükseklikleriyle artırılmış bina planlaması uygulamasının Süleymaniye’nin geleneksel şehir dokusunu bozacağı, bu sebeple yapılmak istenilen otel binasının yükseklik oranının düşürülerek proje tadil girişimlerinin yapılmasını ifade etmek isteriz. Bu beklentiden hareketle mevcut yapıdaki 2 ya da en az bir katın tıraşlanarak yapının tarihsel kodlarının korunacağı tavsiyemizi paylaşmak istiyoruz.

Diğer taraftan, Süleymaniye çalışmaları ile ilgili olarak bir hususu dile getirmek isteriz; özel bir ihtisas alanı olan tarihi alanların ve buradaki kültürel mirasın koruma, projelendirme, yeniden işlevlendirme işlemleri konusunda; ilgili platform, STK, uzman ve kurumlarla yapılacak fikir

alışverişlerinin, Süleymaniye’de bundan sonra yapılacak projelerde daha yararlı sonuçları ortaya çıkaracağı şüphesizdir. Bu öneri ve düşüncelerimizin, şehrimize katkı sağlamak için var gücüyle çabalayan Sn.Valimiz, Sn.Belediye Başkanımız, Sn.Milletvekillerimiz ve ilgili kurumlar tarafından da dikkate alınacağını ümit ediyoruz.

Süleymaniye’nin orijinal kimliği ile tarihi Süleymaniye evleri modelinde projelendirilmesi halinde, turizm açısından benzerlerinden çok daha cazip bir alana dönüşeceğine inanıyoruz. Şehrin markalaşması orijinalliğinin ve estetiğinin korunması ile mümkün olacaktır.

Bilgilerinize saygıyla sunarız.

Yüksel YALÇIN GÜSİAD YÖNETİM KURULU ADINA Genel Başkan